در حرام بودن غيبت و پشت سرگوئی و امر به حفظ و نگهداشت زبان
قال الله تعالی:{ وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضاً أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ} الحجرات: ١٢
و قال تعالی: { وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولـئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً} الإسراء: ٣٦
و قال تعالی: { مَا يَلْفِظُ
مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ} ق:
خداوند می فرمايد: و غيبت نکند بعضی شما بعضی را آيا دوست می دارد کسی از شما که گوشت برادرش را که مرده باشد، بخورد، پس متنفر شويد از او پس از خدا بترسيد همانا خدا توبه پذيرندهء مهربان است. حجرات: 12
خداوند می فرمايد: و مرو پس آنچه که به آن علم نداری، هر آئينه از هر يکی از گوش چشم و دل پرسيده خواهيد شد. إسراء: 36
و می فرمايد: بزبان نمی آرد، شخصی سخنی را جز اينکه نزد او نگهبانيست مهيا. ق: 18
1511- وَعنْ أبي هُريْرَةَ رضي اللَّه عنْهُ عَنِ النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَال: « مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَاليَوْمِ الآخِرِ فَليقُلْ خَيْرا، أوْ ليَصْمُتْ » متفقٌ عليه.
1511- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:
پيامبر صلی الله عليه وسلم فرمود: آنکه به خداوند و روز آخرت ايمان دارد، بايد سخن خير بگويد و يا خاموش باشد.
ش: اين حديث واضح است در مورد اينکه برای انسان مناسب است تا سخن نگويد، مگر اينکه سخن خير و خوب باشد و آن عبارت است از سخنی که مصلحت آن آشکار باشد و هرگاه در آشکار بودن مصلحت شک کند بايد که آن را بر زبان نياورد.
1512- وعَنْ أبي مُوسَى رضي اللَّه عَنْهُ قَال: قُلْتُ يا رَسُولَ اللَّهِ أيُّ المُسْلِمِينَ أفْضَلُ؟ قال: « مَنْ سَلِمَ المُسْلِمُونَ مِن لِسَانِهِ وَيَدِهِ » . متفق عليه.
1512- از ابو موسی رضی الله عنه روايت شده که گفت:
گفتم: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم! کدام مسلمان بهتر است؟
فرمود: آنکه مسلمانان از دست و زبان او در امان بمانند.
1513- وَعَنْ سَهْلِ بنِ سعْدٍ قَال: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « مَنْ يَضْمَنْ لي ما بيْنَ لَحْيَيْهِ وَمَا بيْنَ رِجْلَيْهِ أضْمنْ لهُ الجَنَّة » . متفقٌ عليه.
1513- از سهل بن سعد رضی الله عنه روايت است که:
رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: آنکه ميان ريش و ميان دو پايش (فرج) را برايم ضمانت کند، من بهشت را برای او ضمانت می کنم.
1514- وَعَنْ أبي هُرَيْرَةَ رضي اللَّه عَنْهُ أَنَّهُ سَمِعَ النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُول: إنَّ الْعَبْد لَيَتَكَلَّمُ بِالكَلِمةِ مَا يَتَبيَّنُ فيهَا يَزِلُّ بهَا إلى النَّارِ أبْعَدَ مِمَّا بيْنَ المشْرِقِ والمغْرِبِ » . متفقٌ عليه.
1514- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:
وی از پيامبر صلی الله عليه وسلم شنيد که فرمود: هر آئينه بنده ای کلمه ای را برزبان می آورد که در مورد آن نمی انديشد و به سبب آن به دوزخ می لغزد و دورتر از آنچه که در ميان مشرق و مغرب است.
1515- وَعَنْهُ عن النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « إنَّ الْعَبْدَ لَيَتَكَلَّمُ بِالكَلِمةِ مِنْ رِضْوَانِ اللَّهِ تَعَالى مَا يُلقِي لهَا بَالاً يَرْفَعُهُ اللَّه بهَا دَرَجات، وَإنَّ الْعبْدَ لَيَتَكلَّمُ بالْكَلِمَةِ مِنْ سَخَطِ اللَّهِ تَعالى لا يُلْقي لهَا بالاً يهِوي بهَا في جَهَنَّم » رواه البخاري.
1515- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:
پيامبر صلی الله عليه وسلم فرمود: هر آئينه بنده کلمه ای را از رضای خداوند بر زبان می آورد که به آن اهتمام نمی ورزد و خداوند وی را بدان کلمه به مرتبه ها بلند می برد و هر آئينه بندهء کلمهء از قهر خداوند را بر زبان می آورد که به آن اهميت نمی دهد و بدان در دوزخ فرو می غلطد.
1516- وعَنْ أبي عَبْدِ الرَّحمنِ بِلال بنِ الحارثِ المُزنيِّ رضي اللَّه عَنْهُ أنَّ رَسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « إنَّ الرَّجُلَ ليَتَكَلَّمُ بالْكَلِمَةِ مِنْ رِضْوانِ اللَّهِ تَعالى ما كَانَ يَظُنُّ أنْ تَبْلُغَ مَا بلَغَتْ يكْتُبُ اللَّه اللَّه بهَا رِضْوَانَهُ إلى يَوْمِ يلْقَاه، وَإنَّ الرَّجُلَ لَيَتَكَلَّمُ بالكَلِمةِ مِنْ سَخَطِ اللَّه مَا كَانَ يظُنُّ أن تَبْلُغَ ما بلَغَتْ يكْتُبُ اللَّه لَهُ بهَا سَخَطَهُ إلى يَوْمِ يلْقَاهُ » .رواهُ مالك في « المُوطَّإِ » والترمذي وقال: حديثٌ حسنٌ صحيح.
1516- از ابو عبد الرحمن بلال بن حارث مزنی رضی الله عنه روايت است که:
رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: همانا مرد کلمه ای از رضای خداوند را بر زبان می آورد، در حاليکه گمان نمی کند که به آنچه رسيده، برسد، خداوند به سبب آن برايش رضای خود را تا روزی که با وی روبرو شود، می نويسد. و همانا مرد کلمهء از قهر خدا را بر زبان ميراند، در حاليکه گمان نمی کند که بدانچه رسيده، برسد و به سبب آن خداوند بر وی قهر و غضبش را تا روزی که وی را ملاقی شود، می نويسد.
١٨